Lezingen 2001 t/m 2005

13 december 2005

Op 13 december 2005 heeft de heer Noud Bongers, troubadour en lid van onze Heemkundekring een lezing verzorgd over: ‘Dialect’.

De heer Noud Bongers schonk deze avond aandacht aan de streektaal oftewel ons dialect. Er worden in ons kleine Nederland nog steeds veel verschillende dialecten gesproken. Soms is het zelfs zo dat mensen, die op nog geen 10 km van elkaar wonen, al verschillende woorden en uitdrukkingen gebruiken. Door vermenging van bewoningen zijn al veel typische woorden verdwenen. En dit gaat door. Volledige dialecten dreigen verloren te gaan. Hoe moeten we hiermee omgaan? Moeten we, en zo ja, kunnen we er iets tegen doen? De heer Noud Bongers heeft zich verdiept in ons dialect. In dit kader heeft hij tevens zitting in een provinciale commissie die zich bezighoudt met het behoud van dialect. Gevraagd was deze avond gebruiksvoorwerpen (o.a uit de huishouding, landbouw of andere beroepen) of andere zaken mee te brengen die een speciale (lokale, dialect) benaming hebben. Ook werd gevraagd of leden nog een typisch liedje of versje van deze streek kenden.

15 november 2005

Op 15 november 2005 heeft drs. Ferdinand van Hemmen, historicus,  een lezing verzorgd over:

‘Stille wateren met diepe gronden: over de dijkdoorbraakkolken of wielen’.

De heer drs. Ferdinand van Hemmen ging in op het ontstaan dijkdoorbraken en wielen. Deze gebeurtenissen zijn soms sterk bepalend (geweest) voor de ontstaansgeschiedenis en inrichting van de dorpen langs de grote rivieren.

De heer drs. Ferdinand van Hemmen vertelt:

De zeebeving in Azië en de overstroming van New Orleans lieten weer eens zien hoe meedogenloos de natuur kan toeslaan, hoe kwetsbaar de mens nog is ten opzichte van het water. Die kwetsbaarheid bestaat ook hier, in ons kikkerlandje. Want heet het niet dat Nederland is ontworsteld aan de baren? Heel wat keren zijn de Nederlanders geplaagd door dijkbreuken en overstromingen. Rampen, die tienduizenden mensen in diepe ellende dompelden. Ook Brabant en Gelderland werden vaak getroffen door watersnood. Honderden wielen herinneren nog altijd aan het drama van de dijkdoorbraken.

Veelal zijn deze meertjes grondeloos diep en ogen ze toverachtig mooi. Over hun ontstaan kan dikwijls nog het nodige worden opgespoord. Met name in de eeuwenoude, met de ganzenveer geschreven, dijkboeken. Verder rept de overlevering van de wielen. Hier blijken zich soms geheimzinnige verschijnselen voor te doen. Zoals een angstaanjagende stem, dansende vlammen, naargeestig klokgelui of een white lady. 

In opdracht van een waterschap heeft de heer Van Hemmen alle Betuwse wielen beschreven. Hij ging in op de fascinerende aardkundige en geschiedkundige achtergronden van de wielen. Aan bod kwam ook de mystieke sfeer van die meertjes, opgeroepen door oude volksverhalen. In het zoeklicht kwamen tevens de wonderlijke gebeurtenissen in de hete, droge zomer van 2003. In sommige wielen stond het water zo laag dat resten van een verdronken dorpje zichtbaar werden. Stille getuigen van bruut watergeweld in een grijs verleden. Ook werd aandacht gewijd aan een grote campagne om de Gelderse wielen in oude luister te herstellen en de schoonheid van deze landschappen beter te beleven. Een campagne, die in het teken van de culturele identiteit van Nederland staat en die moet worden uitgebreid naar Brabant. De heer Van Hemmen reikt kansen aan voor Lith en de andere Brabantse gemeenten langs de Maas.

4 oktober 2005

Op 4 oktober 2005 heeft de heer drs. Richard de Beer uit Macharen een lezing verzorgd over:

‘Kerkelijke kunst in het Maasland’.

De heer drs. Richard de Beer studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Nijmegen. Hij is als wetenschappelijk medewerker verbonden aan de Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland, gevestigd te Utrecht.

De heer drs. Richard de Beer vertelt:

Het rijke kunst- en cultuurbezit in de kerken en kloosters in de regio Oss is bij vele bewoners onbekend. De bijzondere geschiedenis van dit deel van Nederland heeft er voor gezorgd dat er relatief veel bewaard is gebleven uit de periodes van late middeleeuwen, barok en neogotiek. De Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland (SKKN) zet zich in voor het beheer en behoud van de vele en veelsoortige voorwerpen in de kerken in Nederland en probeert de belangstelling hiervoor te vergroten. Ook in deze regio is de SKKN actief op het gebied van inventarisatie, advisering bij herinrichting en restauratie op beleidsmatig niveau. Er zal een representatieve doorsnede van het kunstbezit in de regio worden getoond en aan de hand van enkele ‘cases’ zullen de werkzaamheden van de SKKN worden toegelicht.

26 april 2005

Op 26 april 2005 heeft de heer John Mulder van Bureau Alterra uit Wageningen een lezing verzorgd over: Als het water in de Maas eens zuiver water was’; de toekomst van het water in de gemeente Lith op basis van historisch onderzoek’.

In 2003 heeft adviesbureau Cuijpers samen met het streekarchief Oss, de Heemkundekring en Alterra Wageningen van de gemeente en het waterschap opdracht gekregen om een historisch waterplan op te stellen. Daarbij hebben de onderzoekers hulp gekregen van oudere inwoners van de dorpen in de gemeente. Zij zijn ondervraagd over hun vroegere ervaringen met het water in de streek. De gemeente Lith was haantje de voorste in het opstellen van een erfgoedplan, dat enkele jaren eerder verscheen. Het opstellen van een gemeentelijk historisch waterplan op basis van historisch onderzoek is wederom uniek in Nederland. De heer John Mulder deed hiervan verslag.

Aan de hand van oude foto’s en kaarten kwam onder meer aan de orde:

– de ontstaans- en bewoningsgeschiedenis van het gebied; de veranderingen van de landbouw en van het landschap sinds de middeleeuwen;
– perceelsnamen met water, de ligging van de zogenaamde hutten;
– wel en wee van de Beerse overlaat; hoog Maaswater, dijkdoorbraken, kommer en kwel;
– de gevolgen van de normalisatie en kanalisatie van de Maas; de vervuiling van het Maaswater en de gevolgen voor de visserij; de ruilverkaveling; de aanleg van woningwijken en bedrijventerreinen.
Tot slot kwam de toekomst van het gebied ter sprake zoals de natuurontwikkeling, noodoverloop-gebied, woningbouw etc.  De vraag is of deze plannen doorgaan en zo ja, hoe worden ze uitgevoerd en kan het historisch waterplan bij het nemen van beslissingen een rol spelen?

29 maart 2005

Op 29 maart 2005 heeft de heer M. Wijnen van bureau Wijnen Architectuur uit ’s-Hertogenbosch a.d.h.v. een diapresentatie een lezing verzorgd over: ‘De eeuwige jacht naar verhoudingen’: over de architectuur van de Bossche School.

De heer M. Wijnen vertelt:

‘Het Plastisch Getal’ is ontwikkeld door Dom Hans van der Laan, grondlegger van ‘De Bossche School’. In de lezing zal dit verhoudingenstelsel worden vergeleken met ‘De Gulden Snede’ in samenhang met de diverse indelingen van het octaaf in de muziek. Het zoeken naar de juiste verhouding is van alle tijden en komt voor op vele terreinen. Frappante overeenkomsten en significante verschillen tussen de diverse disciplines zullen aan de orde komen. Een meer basale manier om deze tijdloze behoefte om vergelijkbare grootheden met elkaar in verband te brengen is nauwelijks denkbaar.

22 februari 2005

Op 22 februari 2005 heeft de heer Slaghhuis uit Ressen a.d.h.v. een diapresentatie een lezing verzorgd over: ‘De geschiedenis van het varken’.

Ruim een jaar geleden hebben we een avond gewijd aan de (huis)slacht. Dat betrof dan voornamelijk het slachten van varkens en alles daar omheen.

In met name zuidoost Nederland zijn heel veel varkens gehuisvest. Ook binnen de gemeente Lith  kennen wij veel varkenshouders, zelfs al omstreeks 1300. Deze sector staat momenteel nogal onder druk en juist omdat het varken en de varkenshouderij zo dichtbij zijn en daarmee deel zijn van ons heem lijkt het ons wel interessant daar eens wat meer van te horen.

14 december 2004

Op 14 december2004 hebben de heer Jan Hendriks uit Lithoijen, de heer Bert van de Burgt uit Oijen en mevrouw Natasja van Linden uit Maren-Kessel een lezing verzorgd over: ‘Het paard’.

Binnen onze gemeentegrenzen speelde en speelt het paard in z’n algemeenheid een belangrijke rol. Deden de boeren vroeger al hun werk  met paard en wagen (de “Belse knol” is hiervan een duidelijk voorbeeld), tegenwoordig is het paard meer en meer een luxe bezit geworden. Wist u dat Mgr. Bekkers zijn rijpaard ’s zomers in de uiterwaarden van Maren-Kessel had staan?

Binnen onze gemeentegrenzen hebben we o.a. een goed lopende manege “Rust Roest” en de wijd en zijd bekende hengstenhouderij van G. Toonen. Ook zijn er meerdere ponyclubs actief.

Met name het Friese paard staat in onze omgeving sterk in de belangstelling. Over dit paard in het bijzonder en over de geschiedenis van het paard in het algemeen vertelde inspecteur van het Fries Paardenstamboek, de heer Jan Hendriks uit Lithoijen, ons vóór de pauze aan de hand van dia’s. Na de pauze vertelde Bert van de Burgt uit Oijen over zijn paardenmelkerij. Aansluitend vertelde Natasja van Linden van “Casella Dressuurstal” uit Maren-Kessel haar verhaal. Zij begeleidt stagiaires bij hun dierenopleiding aan het R.O.C. Verder waren er diverse lokale deskundigen aanwezig die alles op hun terrein over het paard weten te vertellen.

23 november 2004

Op 23 november 2004 heeft de heer drs. John van Zuijlen, directeur Stichting Historisch Boerderij Onderzoek gevestigd op het terrein van het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem, een lezing verzorgd over: ‘Het historisch boerderij onderzoek’.

De heer drs. John van Zuijlen is in deze regio geen onbekende. Hij schrijft regelmatig columns in het Brabants Dagblad en schreef jarenlang wekelijks de historische rubriek ‘Waocht ’s efkens’.

De heer drs. John van Zuijlen gaf a.d.h.v. een diapresentatie uitleg wat deze Stichting behelsd:

Nederland kent veel verschillende typen boerderijen. Vreselijk veel boerderijen zijn de laatste decennia uit het landschap verdwenen. Niet voor niets werd de noodklok geluid (in onze provincie was die teloorgang zelfs onrustbarend hoog) en werd er ‘Het jaar van de boerderij’ uitgeroepen. Het is interessant en de moeite waard om zo’n historische boerderij te behouden door die te beschrijven.

De heer Van Zuijlen besteedde natuurlijk extra aandacht aan onze eigen streek.

12 oktober 2004

Op 12 oktober 2004 heeft de heer drs. Jean Coenen uit Maasbracht een lezing verzorgd over:

‘Heksenprocessen in Brabant’.

De heer drs. Jean Coenen (Eindhoven 1956) streekhistoricus gevestigd in Maasbracht. Van 1975 tot en met 1981 studeerde hij geschiedenis aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. In 1984 richtte hij het Bureau voor regionaal historisch onderzoek op, dat gevestigd was in Geldrop en sinds 1998 in Maasbracht. Hij verrichtte onderzoek naar de hekserij in Peelland ten behoeve van zijn boeken over Someren en Lierop en over Mierlo. In totaal hij heeft inmiddels 30 boeken geschreven op het gebied van streekgeschiedenis, genealogie, militaire geschiedenis en kerkgeschiedenis.

De heer drs. Jean Coenen vertelt:

Vanaf de 14de eeuw tot in de 20ste eeuw kwam in Brabant toverij en hekserij voor. Zowel de overheid als de kerk bestreed de hekserij. In de 16de en 17de eeuw kwam het nog regelmatig voor dat bij ziekten of tegenslagen personen beschuldigd werden van toverij. Vrouwen of mannen werden mishandeld of berecht als zij beschouwd werden als aanstichters van kwade handelingen. Sommige personen werden op de brandstapel gedood.

In de lezing komen een aantal algemene verschijnselen ter sprake en enige voorbeelden van processen. De nadruk ligt op de toverijprocessen van 1595 in het zuid-oosten van Brabant. Ik heb onderzoek gedaan naar deze processen. Aan de hand van een aantal documenten zullen de lotgevallen van enige heksen uit Mierlo, Lierop, Someren, Asten en omliggende dorpen worden besproken. Na martelingen verklaarden de vermeende heksen dat zij omgang hadden gehad met de duivel, dat zij door de lucht vlogen naar plaatsen waar heksen elkaar ontmoeten en dat zij dieren of mensen hadden betoverd.

Van de processen van 1595 bestaan nog vrijwel alle verhoren, getuigenverklaringen, uitslagen van waterproeven en correspondentie met geestelijken en advocaten.

Het betreft hier een waargebeurde situatie, waarbij in totaal 24 personen binnen enkele weken gedood werden wegens toverij. De meesten werden eerst gewurgd en daarna op de brandstapel verbrand. Ook zal een voorbeeld worden gegeven van een demente hoogbejaarde vrouw die levend werd verbrand.

De processen geven een goed inzicht hoe de rechtspraak in sommige dorpen verliep. De macht en invloed van de plaatselijke heren en de rol van de geestelijkheid komt ter sprake.

Een aantal akten en situaties in de betreffende dropen zal worden getoond tijdens de lezing.

27 april 2004

Op 27 april 2004 heeft de heer Theo van Bergen uit Oeffelt een lezing verzorgd over:

‘Van Oermolen tot Windmolen’.

De heer Theo van Bergen belichtte a.d.h.v. schaalmodellen en tekeningen over de verschillende types molens. Het waarom van veel gebruikte houtsoorten bij  de bouw van een molen komen eveneens aan bod. De heer Van Bergen heeft beslag weten te leggen op een unieke film over de molenbouw die hij die avond aan ons heeft vertoond.

23 maart 2004

Op 23 maart 2004 heeft de heer Pieter Scherpenzeel een lezing verzorgd over:

‘Appels en peren: de geschiedenis vanaf de Romeinen’.

De meeste leden weten waarschijnlijk dat op de Lithsedijk 102 (voormalige woning van natuurgenezer dokter Van Lappe) de heer Pieter Scherpenzeel bijzondere jams, chutneys, sappen e.d. maakt van oude fruitrassen uit de eigen boomgaard. Met name de appel en peer spelen hierbij een belangrijke rol. Het zal u duidelijk zijn dat voor de bereiding van deze lekkernijen met de smaak en puurheid zoals de ouderen die nog van vroeger kennen het uitgangsmateriaal van essentieel belang is.

De heer Pieter Scherpenzeel belichtte de historie van met name de appel en peer vanaf de Romeinen via de Middeleeuwen tot nu. Ook ging hij in op de bijzondere rassen en wat daar nu nog van over is.

2 maart 2004

Op 2 maart 2004 heeft de heer Chris Hoefnagel, oud Oijenaar nu in Herpen wonend, een lezing verzorgd over: ‘De oorsprong en ontwikkeling van de bijenteelt’.

De heer Chris Hoefnagel heeft verschillende hobby’s, o.a. de bijenteelt. Door deze hobby heeft hij in de loop der jaren veel kennis vergaard over dit met uitsterven bedreigde vak. Ook binnen onze gemeente kennen we nog maar enkele imkers die dit vak beheersen en het in de praktijk beoefenen.

De heer Hoefnagel vertelde ons aan de hand van dia’s/sheets over de ontwikkelingen in de bijenteelt en ging daarbij terug tot de oorsprong van dit vak. Ook de wijze (en verschillen) waarop dit vak in onze omgeving en ver hier vandaan beoefend werd, heeft hij belicht.

27 januari 2004

Na jaarvergadering op 27 januari 2004 film over de Maasdijk van vóór de dijkverzwaring.

9 december 2003

Op 9 december 2003 heeft de Heemkundekring een lezing verzorgd over:

‘De huisslacht van vroeger’.

Vlees komt sinds de zestiger jaren van de boer via de officieel erkende slachthuizen in de winkels terecht. Vóór die tijd ging dat met name op het platteland echter heel anders. Er was nog weinig of geen regelgeving omtrent het slachten van vee. Iedereen was dan ook redelijk vrij om dat op zijn eigen manier te regelen. En dat gebeurde ook.

November wordt nog steeds de slachtmaand genoemd. Het was de maand waarin de boer zijn varken vetgemest klaar had zitten in het varkenskot. Klaar voor de slacht. Met de lokale slachter was de datum afgesproken dat deze, eventueel samen met zijn knecht,  thuis het varken kwam slachten. Het achterhuis of schuurtje waar het allemaal moest gebeuren was nog eens extra schoongemaakt en grote ketels met heet water stonden klaar op het fornuis. Middels het zogenaamde schietmasker kwam een einde aan het varkensbestaan en werd op vakkundige wijze elk onderdeel van het varken verwerkt tot een smakelijke hap. Het was een van de belangrijkste gebeurtenissen van het jaar want er kwam weer vlees in de kuip. De ouderen onder ons hebben mogelijk zelf zo’n slacht nog wel eens meegemaakt.

Aan de hand van o.a. foto’s, dia’s, filmpjes en gereedschappen die bij de slacht gebruikt werden herleefde op deze avond de huisslacht. Er werd gesproken met mensen die nog uit eigen ervaring hierover konden vertellen. Wie liet er slachten, wie waren de slachters en hoe dat allemaal in z’n werk ging.

11 november 2003

Op 11 november 2003 heeft de heer B. Tonies een (dia-)lezing verzorgd over:

‘De waarde van historische panden’.

De heer B. Tonies uit Ravenstein is lid van de Brabantse Boerderijstichting.

Het jaar 2003 staat in het teken van het jaar van de boerderij. Wij hebben ook binnen onze eigen Heemkundekring eerder dit jaar aandacht geschonken aan dit onderwerp. Aan het thema “Boerenbouw” van Open Monumentendag 2003 hebben we in Teeffelen kortgeleden invulling gegeven met een gezellige en informatieve dag over het boeren leven en de boerenbouw van toen. Echter, over de bouw en historische waarde van de boerderij is nog veel meer te vertellen. Ook in onze gemeente Lith kennen we meerdere boerderijen met een historische waardevolle betekenis.

Hoewel de lezing van de heer Tonies iets minder gericht was op boerderijen binnen onze gemeente stond hij uitgebreid stil bij de waarde van historische panden uit onze omgeving.

14 oktober 2003

Op 14 oktober 2003 heeft de Heemkundekring een rondleiding georganiseerd op Kasteel Heeswijk te Heeswijk – Dinther.

14 september 2003

Op 14 september 2003 heeft het ZLTO tijdens de Open Monumentendagen in Teeffelen in samenwerking met de Heemkundekring activiteiten georganiseerd.

In de maand mei 2003 werd in het gemeentehuis van Lith een kleine expositie gehouden over militairen die in onze gemeente tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen.

22 april 2003

Op 22 april 2003 heeft mevrouw Marijke Lukács – Graus een lezing verzorgd over:

‘De betekenis van bomen in de verschillende religies en culturen’.

Mevrouw Marijke Lukács – Graus is publiciste en medewerkster aan het boek “Bomen en mensen, een oeroude relatie”.

Bomen hebben vanaf de oudste tijd tot de verbeelding van mensen gesproken. In vrijwel alle grote religies spelen bomen dan ook een belangrijke rol, zoals in het jodendom, christendom, hindoeïsme en boeddhisme. Met hun wortels in de aarde en hun takken uitgespreid naar de hemel  zijn ze bij uitstek het symbool  van het contact tussen hemel en aarde, tussen goden en mensen.

Aan de hand van dia’s woerd getoond hoe dit in de verschillende religies en culturen tot uitdrukking is gekomen. Ook maakten de aanwezigen kennis met de bomen die in onze eigen omgeving nog duiden op die band tussen hemel en aarde en hoorde men de legenden en verhalen die in veel gevallen met deze bomen verbonden zijn.

18 maart 2003

Op 18 maart 2003 heeft de heer Cees Sleegers, in samenwerking met de bibliotheek  een lezing verzorgd over: ‘Antoon Coolen’.

17 december 2002

Op 17 december 2002 heeft de Heemkundekring samen met voormalige werknemers van de fabriek een lezing georganiseerd over: ‘De Lithse melkfabriek’.

De melkfabriek van Lith (‘De Maaskant’) is als zodanig al een hele tijd buiten gebruik. Van 1914 tot 1972 heeft men er echter vele miljoenen liters melk tot boter en andere producten verwerkt (in het laatste jaar 1971 was dat bijna 10,5 miljoen liter). Dit gebeurde door kolen te stoken die stoom opwekten waarmee machines aangedreven werden (wist u overigens dat er in Lith voordat melkfabriek ‘De Maaskant’ werd gebouwd er al eerder een boterfabriek in bedrijf was waar alles nog op handkracht werd aangedreven?).

Dagelijks stond een heel team mensen van ‘De Maaskant’ klaar om de melk bij de boeren op te halen, te bemonsteren, te analyseren, in de fabriek te verwerken en de producten weer af te leveren. Verschillende ‘Lithenaren’ hebben jaren op deze fabriek gewerkt.

In al die jaren veranderde er veel. Was er in het begin in nagenoeg elk dorpje wel een boterfabriekje, in latere jaren fuseerde de ene fabriek na de andere en sloten grotere combinaties zich bij elkaar aan. Zo sloot de coöperatie van Lith zich in 1971 aan bij ‘De Maasvallei’ in Oss en dat betekende meteen het einde van de Lithse melkfabriek.

19 november 2002

Op 19 november 2002 heeft de heer drs. F.J.M. van de Ven uit Berlicum een lerzing verzorgd over:

‘Anton Jurgens Hzn (1867-1945), Europees Ondernemer, Bouwer van een wereldconcern’.

Vooraf heeft de heer drs. F.J.M. van de Ven enkele dia’s van kort geleden ontdekte afbeeldingen van de Watersnoodramp bij Lith in 1885 laten zien. Deze aquarellen zijn destijds door vooraanstaande Nederlandse kunstenaars gemaakt. Over Anton Jurgens vertelde hij dat zijn moeder uit Lithoijen kwam. Daarna liet hij aan de hand van dia’s het leven van Anton Jurgens zien.

22 oktober 2002

Op 22 oktober 2002 heeft de heer Wiek de Ridder uit Oss een lezing verzorgd over:

‘Louis de Bourbon, oud-burgemeester van Oss’.

De heer Wiek de Ridder vertelde aan de hand van dia’s over één van de meest spraakmakende oud-burgemeesters van Oss: Louis de Bourbon. Deze burgemeester was om meerdere redenen bekend. Ook is zijn rol in de 2e Wereldoorlog belangrijk geweest. De heer de Ridder vertelde ‘alles’ over deze bijzondere persoon.

16 april 2002

Op 16 april 2002 heeft de heer Van Dorst uit Oss een lezing verzorgd over:

‘Ontwikkelingen in de landbouw en veeteelt van de laatste 50 jaar’.

De heer Van Dorst vertelt:

De landbouw en de veeteelt zijn voor Nederland maar zeker ook voor onze streek van groot belang. Afhankelijk van de streek (grondsoort) vind je er uitgesproken landbouw-, veeteelt- of gemengde bedrijven. Door de steeds maar groeiende bevolking en veranderingen van inzichten is deze markt de laatste tientallen jaren sterk in beeld geweest. Er is veel veranderd en we zijn er nog niet.

De heer Van Dorst bracht de ontwikkelingen van de landbouw en de veeteelt in met name onze streek in beeld. Aan de hand van dia’s nam hij ons mee door deze geschiedenis. Hij ging in op de ontwikkelingen zoals die zich vooral de laatste vijftig jaren hebben voltrokken.

19 maart 2002

Op 19 maart 2002 heeft de heer R. Zonnenberg uit Schaijk een lezing verzorgd over:

‘De gevolgen van de Beerse Overlaat voor Herpen’.

De heer R. Zonnenberg vertelt:

Water heeft in onze omgeving altijd een belangrijke rol gespeeld. Met name het gedrag van de Maas heeft een stempel gedrukt op onze streek. Juist de laatste paar weken hebben we weer kunnen zien hoe snel het waterpeil in de Maas kan stijgen. Begin deze eeuw liep een groot gebied van Noordoost Brabant nog regelmatig onder water vanwege het feit dat de Maas buiten haar oevers trad via de ‘Beerse Overlaat’.

De Hr. R. Zonnenberg bracht de gevolgen hiervan voor de omgeving van Herpen in beeld. Hij vertelde over de vele historische bezienswaardigheden en natuurontwikkeling die we in dit gebied aan kunnen treffen als gevolg van die overstromingen. E.e.a. werd met dia’s toegelicht.

23 december 2001 t/m 6 januari 2002

Fototentoonstelling ivm 25-jarig bestaan van de Heemkundekring over: dorpsgezichten en landschappen, ambachten en gebruiken, interieurs, markante personen en portretfoto’s, historische gebouwen en boerderijen.

27 november 2001

Op 27 november 2001 heeft mevrouw drs. R. Koning, lid van de Monumentencommissie van de gemeente Lith, een lezing verzorgd over: ‘Monumenten; wat zijn het en wat doe we ermee?’.

Monumenten, Rijksmonumenten ! Wat zijn eigenlijk ‘monumenten’? Wanneer krijgt een gebouw of object die benaming en wat betekent dat dan ? Veel gestelde vragen die de laatste tijd gehoord worden. Ook Lith kent veel monumenten. Deze objecten of panden komen op een zogenaamde lijst van (voorlopige) monumenten. Ook de gemeente Lith kent dergelijke lijsten.

Een speciale “Monumentencommissie” houdt zich binnen onze gemeente bezig met het inventariseren van hetgeen de kwalificatie ‘monument’ heeft of zou moeten krijgen. Eén van de leden uit de Lithse monumentencommissie is mevrouw drs. R. Koning. Op uitnodiging van de Heemkundekring vertelde mevrouw Koning wat wij zoal aan monumenten binnen onze gemeentegrenzen kennen, op basis waarvan deze kwalificatie is toegekend en wat dat betekent.

30 oktober 2001

Op 30 oktober 2001 heeft de heer W. Thijsen een lezing verzorgd over:

‘Landschapsinrichting in onze omgeving’.

De heer W. Thijsen is een van onze leden en houdt zich bezig met landschapsinrichting.

Leefomgeving, landschap, landinrichting, allemaal begrippen die sterk samenhangen en gezien de alsmaar hoger wordende bevolkingsdichtheid steeds meer van belang worden voor de toekomst en de kwaliteit van onze samenleving. Als Heemkundekring kunnen wij een belangrijk steentje bijdragen aan ontwikkelingen die van belang zijn voor die samenleving. Met heemkunde bezig zijn betekent dan ook niet alleen terugkijken naar het verleden maar vooral ook kijken naar de toekomst. Ervoor waken dat behouden blijft wat van belang is en ontwikkelingen ingang zetten die bepalend zijn voor die toekomst.

De heer W. Thijsen ging in op o.a. de vragen: Wat verstaan we onder het begrip “landschap” ? Hoe springen we er tot nu toe mee om en wat betekent dat voor bijvoorbeeld onze eigen leefomgeving ?

18 september 2001

Op 18 september 2001 heeft de heer L. van de Haterd een lezing verzorgd over:

‘Hendrik Wiegersma’.

De heer L. van de Haterd vertelt:

Hendrik was de zoon van Jacob Wiegersma die jarenlang huisarts in Lith was. Hendrik Wiegersma is in 1891in Lith geboren en in 1969 in Deurne overleden. De familie Wiegersma is altijd nauw verbonden geweest met Lith. Ook waren zij bevriend met Antoon Coolen wat een van de redenen zal zijn geweest dat het boek “Het dorp aan de rivier” door hem geschreven werd.

Juni 2001

100-jarig bestaan H. Remigiuskerk in Lithoijen.

10 april 2001

Op 10 april 2001 heeft de heer dr. W. van Heugten, ter voorbereiding op de excursie van 12 mei 2001, een lezing verzorgd over: ‘Xanten, Romeinse stad aan de Rijn’.

De heer dr. W. van Heugten vertelt:

Xanten is een Duits stadje dat, voordat de Rijn zijn loop wijzigde, aan deze rivier lag. Ca. 15 jaar vóór Christus bouwden de Romeinen er in de tijd van keizer Augustus een legerkamp dat twee legioenen (ca. 10.000 soldaten) bevatte. Deze nederzetting maakte deel uit van de fortengordel die de grens van het Romeinse rijk beschermde.  Stilaan ontstonden ook nederzettingen waarin zich aanvankelijk mensen vestigden die vanwege de handel van de legioenen afhankelijk waren. Ook veteranen die met vrouwen uit de buurt getrouwd waren vonden hier hun onderkomen. Uit deze nederzettingen zijn o.a.  het huidige Keulen en het stadje Xanten ontstaan.

De heer dr. W. van Heugten gaf nog veel meer uitleg over wat er tijdens de excursie op 12 mei 2001 te horen en te  zien zal zijn in dit stadje.

(Red.: Op het convocaat van deze lezing staat de volledige tekst over de historie van dit stadje.)

20 maart 2001

Op 20 maart 2001 heeft de heer dr. R. van Laere,  huisarts te Liempde, een lezing verzorgd over:

‘Van paddenscheet en andere …..’.

Sommigen leden weten zich de heer dr. R. van Laere misschien nog te herinneren. Toevalligerwijs ook 20 maart van het jaar 1984 was hij al eerder onze gast met zijn zeer herkenbare verhaal over gebruiken rondom geboorte, trouwen en de dood.
Op 20 maart 2001 hebben wij hem dus opnieuw in ons midden. Dit keer heeft zijn presentatie de mysterieuze titel “Over Paddenscheet en andere……”. Wat dat inhoudt laten we hier nog even in het midden. Hij zal u hierover zelf alles uit de doeken doen.

20 februari 2001

Op 20 februari 2001 heeft de heer O. Stolzenbach een lezing verzorgd over:

‘Archeologie in de Lithse Ham’.

De heer O. Stolzenbach verzorgde in het verleden samen met onze Heemkundekring een tentoonstelling over archeologische vondsten uit onze streek. Deze tentoonstelling werd gehouden in het gemeentehuis. Wij hebben de heer Stolzenbach opnieuw uitgenodigd om ons te informeren over wat er sinds die tijd nog meer is gebeurd. Met name zal hij ingaan op de archeologisch waardevolle vondsten in De Lithse Ham.