22-12-2015
Op dinsdag 22 december 2015 heeft de heer Ad Rooms een lezing verzorgd over:
‘Het gezin XXL’.
De heer Ad Rooms is journalist, auteur en spreker. Hij werd geboren op 7 juli 1949 in Kruisland en groeide op in een katholiek gezin. Ad Rooms werkte bij het Brabants Nieuwsblad als redacteur binnen- en buitenland, sportverslaggever, regiojournalist en kwam vervolgens in leidinggevende functies terecht. Na de fusie met het Brabants Nieuwsblad trad hij toe tot de hoofdredactie van BN / De Stem. Op 1 september 2007 nam hij na een dienstverband van 37 jaar afscheid van de krant.
De heer Rooms vertelt:
“De lezing geeft duidelijkheid over de geschiedenis van hele grote gezinnen. Waarom zijn ze ontstaan en hoe groot was de invloed van de kerk daarop? Aan de orde komt verder hoe grote gezinnen leefden. Wat speelde zich af, hoe beleefden moeder, vader en de kinderen zelf hun eigen jeugd? Hoe ging dat aan tafel, welke afspraken waren er? Hoe reageerde de buitenwacht? Welke afspraken golden en hoe en waar sliepen ze allemaal? Hoe verliep de dagelijkse gang van zaken en was er voldoende kleding? Droegen de gezinsleden elkaars schoenen? Hoe ging dat met baden en wassen? Hoe vermaakten ze zich en gingen ze wel eens op vakantie etc .etc”.
De lezing geeft op al deze vragen wel een antwoord, al was het wel zo dat er op grote gezinnen geen sjabloon is te leggen. Deze begenadigd spreker zal ongetwijfeld ons een zeer boeiende avond bezorgen.
24-11-2015
Op 24 november 2015 heeft de heer Jan Ulijn, amateurhistoricus, een lezing verzorgd over:
‘Het Oss van vruger’.
De heer Jan Ulijn is lid van het comité Vrienden van de Grote Kerk. Hij organiseert de torenbeklimmingen van de Oude Kerk en ook regelmatige groepswandelingen door Oss. Bovendien is hij actief lid van het Maaslandgilde en in die hoedanigheid stadgids in Oss. Een door Jan Ulijn aanbevolen activiteit van het Maasland Gilde is de virtuele wandeling door Oss, het onderwerp van deze avond.
Er kon in heden en verleden virtueel gewandeld worden door de stad Oss van ongeveer 100 jaar geleden aan de hand van gedigitaliseerde foto’s. Sinds die tijd zijn er erg veel oude gebouwen verdwenen, want vooral in de jaren zestig is het spooksloop er rond gegaan, zoals in veel steden in Nederland. Monumenten zoals het oude NS-station, koekfabriek, postkantoor en de Hanzebank zijn geveld door de sloophamer.
Het was een wandeling waarbij je kon blijven zitten.
27-10-2015
Op 27 oktober 2015 heeft de heer Jan van Oudheusden een lezing verzorgd over:
‘Gewone mensen in ongewone omstandigheden’.
Deze lezing gaf een beeld van Noord Brabant in de Tweede Wereldoorlog.
De heer Jan van Oudheusden was tot aan zijn pensionering in 2014 provinciaal historicus van Noord-Brabant.
Wat betekenden de oorlog en de bezetting nu feitelijk voor de Brabanders van toen? Ieder van hen heeft die catastrofe op eigen wijze beleefd. Maar hoe dan ook, het heeft hun dagelijks leven diepgaand beïnvloed en in sommige gevallen compleet overhoop gehaald. Aan de hand van een reeks indrukwekkende, soms niet eerder gepubliceerde foto’s liet de heer Jan van Oudheusden ons zien hoe het drama van de Tweede Wereldoorlog met al zijn aspecten van geweld en verwoesting, van onvrijheid, onderdrukking en vervolging zich ook hier heeft voltrokken, in de Brabantse straten, steden en dorpen, in de alledaagse leefomgeving van onze generatie.
22-09-2015
Op 22 september 2015 heeft de heer Henk Buijks een lezing verzorgd over:
‘Vier eeuwen Beerse Maas’.
De heer Henk Buijks (Etten-Leur, 1949) was na zijn geschiedenisstudie aan de Radboud Universiteit (Nijmegen) vijf jaar leraar geschiedenis aan de Pedagogische Academie in Oudenbosch en Etten-Leur. Van 1980 tot 2005 had hij de leiding over het Streekarchief Noordoost-Brabant, dat daarna fuseerde met het Rijksarchief in Noord-Brabant tot het Brabants Historisch informatie Centrum (BHIC). Daar werkte hij tot zijn pensionering in 2014 als regiohistoricus. Van 1998 tot 2014 was hij tevens lid van de Monumentencommissie van de gemeente Oss. Nu doet hij hetzelfde werk voor de gemeente Sint-Oedenrode. Henk Buijks woont in Heesch.
Henk vertelt:
Ruim 400 jaar stroomde de Beerse Maas parallel aan de Maas, maar binnendoor, vanuit het Land van Cuijk naar ‘s-‘s-Hertogenbosch. En hoewel hem al 73 jaar geleden een halt is toegeroepen, zijn we nog steeds niet over hem uitgepraat. Zo bijzonder is dus de Beerse Maas! In de Maasdorpen rondom Lith kennen ze “de Beers” maar al te goed. Eeuwenlang hinderde deze tweede rivier het verkeer tussen de bewoners van de Maasoevers en de hoger gelegen zanddorpen in het zuiden. Om het nog maar niet te hebben over de wateroverlast in de polder!
Aan de hand van talrijke foto’s en kaarten vertelde hij ons het altijd weer boeiend verhaal over de Beerse Maas.
28-04-2015
Op dinsdag 28 april 2015 heeft de heer Jan Smits, voorzitter van onze Heemkundekring, een lezing verzorgd over: ‘De Eerste Wereldoorlog’.
Jan Smits is als reisleider vaak met groepen in het hart van de slagvelden van deze oorlog geweest. Vandaar zijn interesse in deze grote oorlog.
Met behulp van een PowerPoint presentatie werden de oorzaken, de aanleiding, de uitvoering en de grote gevolgen van deze oorlog die uiteindelijk ook hebben geleid tot de Tweede Wereldoorlog belicht.
24-03-2015
Op 24 maart 2015 heeft de heer André Rijpert een lezing verzorgd over:
‘De bewegende aarde, een geologische tijdreis door de Maashorst’.
De heer André Rijpert, tuin- en landschapsarchitect en voormalig ‘hoofd groen’ van de gemeente Oss, vertelde aan de hand van talrijke illustraties over het ontstaan van de landmassa Pangaea, waaruit continenten en breuklijnen ontstonden. Via onze planeet aarde kwam hij uiteindelijk in onze eigen regio. Zijn verhaal spitste zich uiteindelijk toe in een gebied tussen Schaijk, Nistelrode en Uden.
24-02-2015
Op 24 februari 2015 heeft de heer Hans van den Eeden een lezing verzorgd over:
‘Tweehonderd jaar Koninkrijk Nederland’.
Onderzoeksjournalist Hans van den Eeden, medeauteur van o.a. de boeken “Verkeer en vervoer in Brabant” en van “Leve de Koning! Lodewijk Napoleon op reis door Brabant en Zeeland” besteedde met name aandacht aan de rol van de koningen van Oranje in de negentiende eeuw. Deze lezing werd gehouden in het kader van de viering van tweehonderd jaar Koninkrijk Holland.
Deze lezing werd ondersteund door fraai beeldmateriaal.
23-12-2014
Op 23 december 2014 heeft de heer Toon Voets een lezing verzorgd over:
‘De omvorming van het Herperduin van dennenbos naar loofbos’ en welke invloed dit heeft op o.a. de vogelstand. Lastige vragen m.b.t. uitgebreide boomkap werden geroutineerd, maar niet tot ieders tevredenheid beantwoord. Ook de veranderingen in de Maashorst kwamen uitgebreid aan bod.
02-12-2014
Op 2 december 2014 heeft de heer Jan Franken een lezing verzorgd over:
‘Sinterklaas’.
De heer Jan Franken is een rasechte verteller en heeft Sinterklaas op deze avond in een historisch perspectief geplaatst. Hij vertelde over de in 350 v Chr. gekozen bisschop van Myra, Sinterklaas in de middeleeuwen en over het openbare feest van de Sint dat in protestantse streken werd verboden, maar binnenshuis gewoon doorging als familiefeest. En tot op de dag van vandaag kan Sint u verblijden met verhalen, anekdotes, gedichten en geschenken.
28-10-2014
Op 28 oktober 2014 heeft de heer Nol van Zoest een lezing verzorgd over:
‘De eendenkooi in Lith’.
Bij de heer Nol van Zoest is de interesse voor eendenkooien ontstaan in zijn jonge jaren toen zijn vader in de jaren ’50 (van de vorige eeuw) eigenaar was van de Lithse kooi. Tijdens een druk bezochte avond heeft de heer Nol van Zoest de eendenkooi in een historisch perspectief geplaatst en daar de huidige functie van een eendenkooi aan gekoppeld. Bovendien legde hij aan de hand van een PowerPointpresentatie het principe van een eendenkooi uit.
30-09-2014
Op 30 september 2014 heeft de heer Joop Thuring een lezing verzorgd over:
‘Operatie Market Garden, september 1944’.
De heer Joop Thuring is lid van de “Historische Sectie Bevrijdingsmuseum” te Groesbeek. Hij is bekend als schrijver van “Grenadier Guards Oss-Heesch”.
“Een geallieerde luchttransportvloot trekt in gesloten formaties bijna op torenspitshoogte, gelijk een armada, langs Lith. Hun bestemming is een van de drie hoofddoelen namelijk: landingsterreinen te westen van Arnhem ten behoeve van de Eerste Britse Luchtlandingsdivisie.”
In de lezing heeft de heer Joop Thuring uitgebreid stil gestaan bij de militaire organisatie achter deze operatie, een indrukwekkend staaltje van management, ondersteund met historische foto’s, ook uit de regio.
22-04-2014 :
Op 22 april 2014 heeft de heer Alex Verburg (schrijver) een lezing verzorgd over:
‘Pater van Kilsdonk’.
Nederlands beroemdste pater, Jan van Kilsdonk, was telg uit een bekend Brabants molenaarsgeslacht. Pater van Kilsdonk heeft zijn memoires toevertrouwd aan de heer Alex Verburg. Van 1944 tot 1947 werkte pater van Kilsdonk als aalmoezenier in onder meer Kamp Vught, waar veel SS’ers gevangen zaten, een periode die grote indruk op hem maakte. Daarna vertrok hij naar Amsterdam en werd hij godsdienstleraar van o.a. Huub Oosterhuis, Kees Fens en Antoine Bodar. Deze avond over pater van Kilsdonk was eigenlijk het verhaal over een beroemd dorpsgenoot.
25-03-2014
Op 25 maart 2014 heeft de heer De Jong een lezing verzorgd over:
‘De geologische geschiedenis van de Maas’.
De heer De Jong is als docent verbonden aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, faculteit Educatie, afdeling aardrijkskunde. In een bomvolle zaal werd er aandachtig geluisterd naar deze zeer bevlogen spreker.
“De Maas heeft een lange geologische geschiedenis, die teruggaat tot miljoenen jaren geleden. De ondergrond van Zuid-Nederland heeft grote hoogteverschillen, maar door de dikke lagen zand en klei zie je daar aan de oppervlakte niets van. De aardkorst is er nog steeds in beweging, wat blijkt uit recente aardbevingen. Hierdoor is de loop van de Maas steeds gewijzigd”.
25 -02-2014
Op 25 februari 2014 heeft mevrouw Agnes Lewe een lezing verzorgd over:
‘De Osse Canon’.
Mevrouw Agnes Lewe is als archivaris verbonden aan het stadsarchief Oss. Via vijftig onderwerpen – naar het voorbeeld van de landelijke en Brabantse Canon – heeft men kennis kunnen maken met de geschiedenis van Oss en omgeving en met name met hun leef- werk en woonomgeving. Centraal op deze avond stonden venster nr. 8 “Ambachtslieden en handelslieden” en de geschiedenis van de Peperstraat 4.
28-01-2014
Op 28 januari 2014 hebben de heren Huismans en Tibosch – zij waren vroeger buurjongens –aan de hand van getoonde foto’s jeugdherinneringen opgehaald.
17-12-2013
Op 17 december 2013 heeft de heer Jan Franken een lezing verzorgd over:
‘De Kelten in Brabant’.
De heer Jan Franken is docent bij de KBO en bij de seniorenacademie en was bestuurslid van Brabants Heem en docent aan de lerarenopleidingen.
De heer Jan Franken vertelt:
“Brabant bevat veel archeologisch materiaal dat we ‘Romeins’ noemen. Maar de Romeinse soldaten en legeroversten hebben hier nooit gewoond. De Romeinse villa’s en graven die o.a. bij Hoogeloon en Esch lagen, de tempels van Empel en van Kessel, de Romeins aandoende boerderijen zijn daarom van mensen van hier. Het zijn bezittingen van veteranen, die rijk waren teruggekeerd uit de legioenen, die de Romeinse luxe kenden, en dat graag aan hun oud-stamgenoten lieten zien”.
Of de Bataven eigenlijk Kelten of Germanen waren, of dat er mensen geofferd werden bij de tempel van Empel is op deze avond uit de doeken gedaan.
26-11-2013
Op 26 november 2013 heeft de heer Johan Wagemakers de lezing verzorgd over:
‘Het leven en gedachtegoed van Titus Brandsma’.
De heer Johan Wagemakers, die jarenlang lid van een gespreksgroep over de leefregel van de Karmel is, heeft op deze avond een uitvoerig beeld geschetst over Titus Brandsma, over zijn jeugd, zijn opleiding als priester, zijn afstuderen als professor en zijn verblijf in de verschillende gevangenissen tijdens de oorlog. Een avond die daadwerkelijk behoorlijk wat indruk heeft achtergelaten.
Titus Brandsma is op 23 februari 1881 te Oegeklooster bij Bolsward geboren en gestorven in Dachau op 26 juli 1942. Wij kennen Titus Brandsma vanuit onze eigen omgeving als hoofdredacteur van het nieuwsblad voor Oss en omgeving “De Stad Oss” en als stichter van de katholieke HBS, het huidige Titus Brandsmalyceum.
29-10-2013
Op 29 oktober 2013 heeft de heer A. Sanders de lezing verzorgd over:
‘Tradities’.
De heer Sanders, voorzitter van de Heemkundekring te Uden, heeft in zijn lezing aandacht besteed aan een aantal tradities, vooral die uit Brabant. Hij vertelde dat aan tradities niets wetenschappelijks is verbonden. Het zijn gebeurtenissen, handelingen etc. die van geslacht op geslacht mondeling dan wel schriftelijk zijn doorgegeven. Hij heeft daarbij voorbeelden gegeven van zowel bestaande als reeds verdwenen tradities. Ook zaken als geloof, bijgeloof en kwakzalverij zijn daarbij aan bod gekomen.
Enkele van de vele voorbeelden die deze avond de revue zijn gepasseerd zijn het vlooien stoken, beschuit met muisjes, poëziealbum, Sinterklaas, Vastenavond etc.
24-09-2013
Op 24 september 2013 heeft de heer Sjaak van Dorst een lezing verzorgd over:
‘Honderd jaar ziekenhuisgeschiedenis’.
Naar aanleiding van de verdwijning van honderd jaar ziekenhuisgeschiedenis uit Oss en Veghel heeft de heer Sjaak van Dorst veel onderzoek verricht om uiteindelijk te komen tot deze lezing.
De heer Sjaak van Dorst vertelt:
“Velen weten niet veel over de geschiedenis van Sint-Anna, de rol van de zusters en dat zij het lange tijd voor het zeggen hadden”. Zijn verhaal begint op 6 december 1838 toen twee zusters van Liefde op een huifkar vanuit Tilburg naar Oss kwamen om in eerste instantie in de Peperstraat en enkele jaren later aan de Arendsvlucht de zorg voor oudere mensen op zich te nemen. Vanaf 1876 deden ze dat ook voor zieken. In begin twintigste eeuw ontstond behoefte aan een nieuw ziekengasthuis, maar er was niet genoeg geld. In 1912 werd gevierd dat Anna Vos – de Wael 25 jaar in het pensionaat verbleef. Net hersteld van een ernstige ziekte, schonk zij uit dankbaarheid 17.000 gulden voor de bouw van een nieuw ziekenhuis.
Op geheel eigen wijze ging de heer Van Dorst uitgebreid in op de geschiedenis van het Sint Anna ziekenhuis.
23-04-2013
Op 23 april 2013 heeft de heer Robert van Vlijmen een lezing verzorgd over:
‘De geschiedenis van de Grote Kerk in Oss’.
De heer Robert van Vlijmen heeft als examenwerkstuk voor zijn archiefopleiding het oude archief van de Osse grote kerk geïnventariseerd. Dit stelde hem in staat veel achtergrondkennis op te kunnen bouwen over de historie van het gebouw en de gemeenschap die er kwam. Uit deze lezing bleek dat de geschiedenis van de Osse grote kerk nauw verweven is met de geschiedenis van de stad.
26-03-2013
Op 26 maart 2013 heeft de heer Stijn Heeren een lezing verzorgd over:
‘Mantelspelden (fibulae)’.
Ruim 40 aanwezigen waaronder verschillende detectoren hebben de lezing van Stijn Heeren “Vijftien eeuwen kledingspelden. Archeologische betekenis van fibulae in de IJzertijd, Romeinse tijd en Vroege Middeleeuwen” bijgewoond. In deze lezing ging de heer Stijn Heeren in op de betekenis van kledingspelden voor archeologen. Kledingspelden of fibulae zijn een belangrijke vondstgroep, soms worden tientallen of zelfs honderden spelden in een opgraving gevonden. Vanaf de jaren ‘90 is het aantal fibulae uit Nederlandse bodem dankzij metaaldetectie enorm toegenomen. Heel interessant was het dan ook dat verschillende fibulae, meegebracht door detectoren, aanschouwd konden worden.
26-02-2013
Op 26 februari 2013 heeft Erfgoed Brabant een speciale en interessante lezingavond, verzorgd.
Voor de pauze heeft de heer Christ van den Besselaar, een lezing verzorgd over:
‘De Brabantse voetbalgeschiedenis en de verzuiling’
Zoals u wellicht weet is er naast een Nederlandse historische Canon ook een “Canon vanuit Brabants perspectief” gemaakt. Dit heeft geresulteerd in het interessante boek “Blikken op Brabant”. Dit boek is in te zien in onze bibliotheek.
Na de pauze volgde door de heren Pigmans en Cuypers, de quiz ‘Kwisdanie!’ op basis van het gehele boek en ging dus over alle, wat algemenere vensters die de Brabantse geschiedenis bestrijken. Onze secretaris was de gelukkige winnaar!
29-01-2013.
Op 29 januari 2013 heeft Rien Biemans een lezing verzorgd over:
‘Alleen als het ijs en ijskoud is’.
De heer Rien Biemans vertelde over ijsgang in de Maas en wat daar de gevolgen van waren (zijn).
18-12-2012
Op 18 december 2012 heeft de heer Jan Franken een lezing verzorgd over:
‘Tradities’.
De heer Jan Franken is als docent verbonden aan de seniorenacademie en bij de KBO. Bovendien is hij onder meer bestuurslid van de provinciale koepelorganisatie Brabants Heem.
Deze lezing viel mooi tussen Sinterklaas en Kerst. Vaste gewoontes maken het leven wat makkelijker. Tradities staan een stapje hoger: ze maken het leven zinvol. We hebben zoveel (Brabantse) tradities, dat we meedoen zonder het zelf te beseffen. Dat we achterom komen wanneer we koffie komen drinken, even buurten of op bezoek gaan: dat is Brabants. De Brabantse koffietafel was ooit een niet al te droevig dodenmaal. Drie kussen bij een begroeting: het is in Brabant begonnen. Er zijn zoveel tradities dicht bij huis dat er een cursus van 10 bijeenkomsten nodig zou zijn om de belangrijksten te behandelen. Daarom kregen we alleen de krenten uit de pap te horen en te zien toen de heer Jan Franken samen met ons naar ‘tradities’ keek.
27-11-2012
Op 27 november 2012 heeft de heer Leon van Liebergen een lezing verzorgd over
‘Met heiligen het jaar rond’.
De heer Leon van Liebergen is al ruim dertig jaar verbonden aan het Museum voor Religieuze Kunst in Uden. Jarenlang als directeur, momenteel werkt hij daar als conservator. Hij sprak deze avond vooral over het ontstaan en omgaan van religieuze kunst. Verder ging hij in over het ontstaan van het Christendom in Nederland en hoe zich dat ontwikkelde – heel specifiek – in noordoost Noord Brabant. Ook ging hij in op de vraag wat onze eigen opvoeding te maken heeft met hoe wij tegen bepaalde afbeeldingen aankijken.
23-10- 2012:
Op 23 oktober 2012 heeft de heer Eric Kolen een lezing verzorgd over:
‘Eer, schande & humor, volksgebruiken van het oude Brabant, een voordacht over volksgebruiken van het pre-industriële, katholieke Brabant.’
Ofwel, hoe zag het leven eruit van een gewone Brabantse mens tot aan het midden van de 20steeeuw? Het leven van de Brabantse mens speelde zich destijds voornamelijk af binnen de contouren van, door met name de katholieke kerk, aangegeven kaders. Wie zich niet hield aan die zeden en gebruiken en “af en toe neffe ‘t potje pieste” kreeg te maken met soms keiharde sancties. Van de wieg tot het graf was het leven geprogrammeerd en die levensloop werd gelardeerd met allerlei rituelen.
De heer Eric Kolen was leraar en van 1981 tot 1991 secretaris van de Stichting Brabants Heem.
Voor Omroep Brabant produceerde en presenteerde Eric Kolen de afgelopen 22 jaar programma’s als ‘BrabantLeeft!’ waarin de Brabantse cultuurhistorie en natuurbeleving centraal stonden.
25-09- 2012:
Op 25 september 2012 heeft de heer Richard Jansen een lezing verzorgd over:
‘Archeologisch onderzoek in de gemeente Oss’.
De heer Richard Jansen, stadsarcheoloog van de gemeente Oss, gunde ons o.a. een kijkje in het Vorstengrafdonk. Uiteengezet werd hoe een grafheuvel werd opgebouwd. Dia’s werden vertoond van de gevonden urnen van aardewerk en uiteraard de bronzen emmer met het bekende kromgebogen zwaard. Via verhalen over Ussen waar veel sporen van woon-stal boerderijen zijn aangetroffen en de Horzak waar zelfs mallen voor bronzen voorwerpen zijn gevonden, ging de heer Jansen verder in op Lithse vondsten zoals zwaarden, elementen van een Bataafse tempel, scherven en houten schaatsen. Op deze avond werd het verleden geëtaleerd en zodoende beleefbaar gemaakt. Het was een geweldig interessante avond.
24-04- 2012:
Op 24 april 2012 heeft de heer Peter van de Lavoir een lezing verzorgd over:
‘De geschiedenis van de fotografie’
De heer Peter van de Lavoir ging daarbij in op de historie van de fotografie als een medium dat in het verleden zaken en personen die nu verdwenen zijn heeft vastgelegd, waardoor wij ze nu nog kunnen kennen.
De heer Peter van de Lavoir vertelt:
‘Bij de voordracht wordt allereerst ingegaan op het ontstaan van de fotografie.
Ook worden verschillende soorten camera’s getoond, variërend van de oudste portretcamera’s tot hedendaagse technische camera’s, en van de eerste box camera’s tot “instamatics” en moderne digitale camera’s.
De toeschouwers kunnen zelf onder een zwarte doek zien, hoe bij oude portretcamera, en ook bij een moderne technische camera, het scherpstellen op een matglas in zijn werk gaat.
De complete geschiedenis van de fotografie kan natuurlijk onmogelijk in een avond behandeld worden, en ook omdat deze voordracht wordt gehouden voor een Heemkundekring, worden die fotografische en artistieke stromingen behandeld, die zich hebben gekenmerkt en nu ook nog kenmerken door vastleggen van afbeeldingen van zaken en personen, met het doel om ze voor het nageslacht kenbaar te laten blijven.
Er wordt ook aandacht besteed aan het op de meest aansprekende manier vastleggen van vergankelijke hedendaagse zaken en personen, en er worden ook enige werken getoond, die in onze eigen streek zijn gemaakt; natuurlijk met eigen werk van Peter van de Lavoir, maar ook met medewerking van: A. Kwaytaal, Theo Schulz, Ria Smits-Vendelmans, Huub Remmen en Martin Howard’.
27-03-2012
Op 27 maart 2012 heeft de heer Verschuure een lezing verzorgd over:
‘Een dorp in de greep van de vrijheid’.
De heer Verschuure houdt zich al meer dan 25 jaar bezig met onderzoek in regionale archieven om de Brabantse geschiedenis vanuit de bronnen boven water te krijgen. Zelf vertelt hij dat hij geen lichtbeelden gebruikt maar een verhaal heeft met een waarheidsgehalte van 100% dat nog meer tot de verbeelding kan spreken dan een plaatje. Hij belooft dat de toehoorders zich geen minuut zullen vervelen.
De heer Verschuure vertelt:
‘Tweehonderd jaar geleden zaten wij in onze streken in de Franse (of zo u wilt de Bataafs-Franse) Tijd. Als over oorlog en bezetting gepraat wordt hebben wij het meestal over de Tweede of eventueel de Eerste Wereldoorlog. Wat de Fransen hier, al of niet in samenwerking met Nederlanders, teweeg gebracht hebben is echter nog steeds van verregaande invloed op ons leven en werken. Omdat het lang geleden is ontglipt het echter vaak aan onze aandacht.
Aan de hand van de wederwaardigheden in een Brabants dorp worden in dit verhaal allerlei herkenbare zaken naar voren gebracht. Maatregelen en veranderingen uit die tijd komen aan bod en u kunt er van verzekerd zijn dat er heel veel herkenbaars langs komt. Elk dorp op elke stad had namelijk met dezelfde zaken te maken. Toegespitst op een dorp krijgt alles echter een menselijk gezicht.
Wat u te horen krijgt is niet zozeer een lezing als wel een boeiende Brabantse voordracht over het leven van twee eeuwen terug’. Aldus de heer Verschuure.
28-02-2012
Op 28 februari 2012 heeft de heer Rien Biemans een lezing verzorgd over:
‘De sluis en stuw Lith door de jaren heen’.
De heer Rien Biemans was vanaf 1977 tot 1993 bij Rijkswaterstaat als hoofdsluismeester werkzaam op het sluizen- en stuwcomplex te Lith. Van 1993 tot 2003 was hij als Hoofd Objecten Bediening verantwoordelijk voor de bediening van alle stuwen en sluizen binnen de dienstkring Nijmegen-Maas van de Directie Limburg.
De heer Rien Biemans vertelt:
“Mijn PowerPointpresentatie gaat over het sluizen-en stuwcomplex Lith. Er wordt aandacht besteed aan de bouw en bediening van de stuw, de oude sluis, de waterkrachtcentrale, de vispassage en de nieuwe sluis. Ook wordt aandacht besteed aan de bijzondere gebeurtenissen uit het verleden.”
Na deze presentatie ging Rien Biemans verder in op vragen die gesteld konden worden.
22-12-2011
Op 22 december 2011 heeft de heer Eric Kolen een lezing verzorgd over:
‘Eer, schande & humor, volksgebruiken van het pre-industriële en voornamelijk katholieke Brabant’. Ofwel, hoe zag het leven eruit van een gewone Brabantse mens tot aan het midden van de 20ste eeuw?
De heer Eric Kolen, erfgoed communicator, was leraar en van 1981 tot 1991 secretaris van de Stichting Brabants Heem. In 1996 richtte hij samen met zijn vrouw ‘Bureau ERASMUS cultuur & communicatie’ op, dat zich voornamelijk bezighoudt met ‘het implementeren van erfgoed binnen beleid en uitvoering van instellingen, overheden en andere organisaties’. Voor Omroep Brabant produceert en presenteert Eric Kolen op de zondagen van 12 tot 14 uur het programma ‘BrabantLeeft!’ waarin de Brabantse cultuurhistorie en natuurbeleving centraal staan.
De heer Eric Kolen vertelt:
Het leven van de Brabantse mens speelde zich destijds voornamelijk af binnen de contouren van door met name de katholieke kerk aangegeven kaders. Wie zich niet hield aan die zeden en gebruiken en ‘dus af en toe neffe ’t potje pieste’ kreeg te maken met soms keiharde sancties.
Na de pauze kwam de Roomse humor aan bod in de persoon van ‘pastoor Thieu Colemans’. Hij vertelde over zijn Roomse jeugd, zijn seminarietijd en zijn eerste aanstelling als jongste ‘kaplaontje’ in Helmond’. Zeker voor de mensen van toen vormde humor een soort uitlaatklep om op ontspannen manier het leven-van-alle-dag wat draaglijker te maken
Ongetwijfeld heeft deze avond veel herinneringen opgehaald uit ons (roomse) verleden.
22-11-11
Op 22 november 2011 heeft de heer Rob de Vrind een lezing verzorgd over:
‘Het fameuze beleg van ‘s-Hertogenbosch in 1629’.
Een verkenning in verleden, heden en toekomst.
In 1629 speelde zich om ‘s-Hertogenbosch een beleg af dat slechts zelden zijn weerga heeft gekend en dat Frederik Hendrik bekend maakte bij alle vorsten en volkeren. De stad lag als een vloot schepen in een wijde zee en het was onmogelijk goed te naderen. Vandaar dat Frederik Hendrik 40.000 personen aan het werk zette om in drie weken tijd 45 km dijk om de stad te bouwen. Vergelijkbaar met de bouw van de piramides in Egypte. Alles werd versterkt met 9 forten, 17 hoornwerken en 49 redoutes, grote kanalen en uiteindelijk ook nog een binnenring van 25 km dijk. Vervolgens werden drie rivieren afgedamd en begon men het gebied droog te malen met 21 rosmolens. Een ongekend beleg. Het wordt aan u getoond aan de hand van oude kaarten, 3D reconstructies en andere animaties. Maar ook krijgt u te zien waar alles gelegen heeft op hedendaagse kaarten en luchtfoto’s, dat er fiets- en wandeltochten over te maken zijn en hoe de stichting de Groene Vesting (zie www.degroenevesting.nl) tracht het verleden weer tot leven te laten komen.
25-10-2011
Op 25 oktober 2011 heeft de heer Willy Thijssen van de Stichting Dassenwerkgroep Brabant een lezing verzorgd over: ‘De das in Brabant’.
De heer Willy Thijssen volgt de das al tientallen jaren in zijn doen en laten, eerst als vrijwilliger van Das & Boom en daarna voor de Dassenwerkgroep Brabant.
De Dassenwerkgroep Brabant houdt zich onder meer bezig met:
– Bescherming van de Brabantse das en zijn woon- en leefomgeving.
– Het geven van voorlichting aan grondeigenaren en grondgebruikers, beherende instanties en overige organisaties en geïnteresseerden.
– Signalering van verstoring en misstanden m.b.t. individuen en populaties.
– In beeld brengen van trends in verspreiding, populatieontwikkeling, sterfte etc.
In deze lezing kwamen diverse aspecten aan de orde van het gedrag, de leefwijze, het voedselpatroon, leefgebied en verspreiding van de Brabantse das. Daarnaast werd ingegaan op de bedreigingen voor de das en de verschillende vormen van bescherming. Tijdens deze avond werd gebruik gemaakt van uniek eigen foto- en filmmateriaal.
27-9-2011
Op 27 september 2011 heeft de heer Henk Buijks een lezing verzorgd over :
‘De geschiedenis van de oude verbinding tussen de hoofdstad van Noord-Brabant en Gelderland’.
De heer Henk Buijks van het BHIC (Brabants Historisch Informatie Centrum) kent als oud-streekarchivaris van Brabant-Noordoost (1980-2004) en als inwoner van Heesch (1983-) de weg van haver tot gort, en met de geschiedenis ervan heeft hij zich vooral sinds 2005 bezig gehouden.
Bij de Hinthamerpoort aan de oostkant van ‘s-Hertogenbosch begint al bijna 200 jaar de oude rijksweg ‘s-Hertogenbosch-Grave. Die weg heeft een rijke geschiedenis en dat is zichtbaar voor de aandachtige weggebruiker, vooral wanneer die niet kiest voor de auto. Natuurlijk is er vooral als gevolg van de aanleg van de A59 wel het een en ander veranderd of voorgoed verdwenen. Maar dat gebeurde ook tussen 1817 en 1840, toen de eerste verharde rijksweg tot stand kwam.
24-05-2011
Op 24 mei 2011 heeft de heer Paul Spapens een lezing verzorgd over:
‘Volkscultuur en hedendaags immaterieel erfgoed in Brabant’.
De heer Paul Spapens, een meer dan voortreffelijke en zeer gedreven spreker, is dagbladjournalist van beroep. In 2008 stopte hij met dit werk. Hij schreef tientallen boeken over volks culturele onderwerpen. Voor zijn werk werd hij onder meer onderscheiden met de “Brabant Bokaal van het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord Brabant.”
Zijn lezingen zijn zoveel mogelijk interactief. Hij is gespecialiseerd in het immaterieel erfgoed van de Noord-Brabanders. Tijdens zijn lezing gaf hij veel interessante voorbeelden van de Brabantse volkscultuur anno 2011 en hoe deze wordt beïnvloed door andere culturen als gevolg van de globalisering. Ook gaf hij met foto’s veel interessante voorbeelden van de Brabantse volkscultuur anno 2011.
Volkscultuur heeft zich de laatste jaren ontwikkeld tot een belangrijk onderwerp. Dat geldt niet alleen voor Noord-Brabant, maar voor heel Nederland en veel andere landen; het is een wereldwijd onderwerp. De belangstelling is er niet alleen onder folkloristen, heemkundigen en historici, maar ook in de media en bij de overheden. Het belang dat hieraan wordt gehecht blijkt onder meer uit het uitroepen van 2011 en 2012 tot Jaren van het Immaterieel Erfgoed
Met deze actuele situatie als vertrekpunt ging de lezing van Paul Spapens onder meer in op belangrijke, interessante en aparte voorbeelden van hedendaagse volkscultuur in Brabant. Dat varieert van de traditionele volkscultuur tot nieuwe vormen, of variaties daarop of regelrechte import zoals het oprukkende Halloween.
22-04-2011
Op 26 april om 20.00 uur heeft de heer Henk Smouter een lezing verzorgd over:
‘Landschapsbeheer rondom Oss’.
De heer Henk Smouter is projectcoördinator bij projectbureau Landschapsbeheer Oss.
Landschapsbeheer Oss is een vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor het behoud, beheer, herstel en ontwikkeling van een ecologisch waardevol en mooi landschap met een streekeigen karakter.
Een uitgestrekt werkgebied (van Oss tot Ravenstein en van Maashorst tot de Maas) met een grote verscheidenheid aan landschappen (bossen, agrarisch cultuurlandschap, beekdalen, uiterwaarden) zorgt voor een diversiteit aan werkzaamheden.
De werkzaamheden worden in samenwerking en overleg met particulieren, agrariërs, natuurorganisaties en (semi) overheden uitgevoerd. Het Projectbureau van Landschapsbeheer Oss speelt een belangrijke rol in de voorbereiding en begeleiding van de projecten.
Op deze avond werd nader ingegaan op de activiteiten van Landschapsbeheer Oss. De projecten op Liths grondgebied kregen zeker alle aandacht.
22-03-2011
Op 22 maart 2011 heeft de heer Henk Hoefnagel een lezing verzorgd over:
‘De geschiedenis van de gemeente Lith’.
De heer Henk Hoefnagel heeft deze presentatie eerder in de herfst van 2009 in het gebouw van Het BHIC in de Peperstraat in Oss gegeven.
De heer Hoefnagel ging in een sneltreinvaart met een PowerPoint-voorstelling door de geschiedenis van de voormalige Gem. Lith. Het begon in de oertijd waarbij we wat fossielen op dia’s te zien kregen. Verder gingen we door de Germaanse, Romeinse en Karolingische periode ( opkomst Christendom) met wat afbeeldingen uit deze tijd.
De Maas met zijn kunstwerken en de Hertogwetering ontbraken natuurlijk niet in deze presentatie. Ook het kerkelijk gebeuren en de dorpse Lithse politiek na de 2e WO kwam nog even aan de beurt. Verder werden beelden van de verwoestende 2e Wereld Oorlog in de gemeente Lith getoond en de daaropvolgend wederopbouw. Tot slot zagen we nog het een en ander van de ontwikkelingen van de waterschappen tot een groot waterschap.
22-02-2011
Op 22 februari 2011 heeft de heer Rien Biemans een lezing verzorgd over:
‘De rivier de Maas’.
De heer Rien Biemans is in de zeventiger jaren sluismeester geweest te Lith. Daarna was hij werkzaam bij Rijkswaterstaat. In die tijd had hij de verantwoording over alle sluizen en stuwen in de provincie Noord Brabant.
De lezing van de heer Rien Biemans ging over de rivier de Maas vanaf de oorsprong tot de uitmonding in de Bergsche-Maas. Er werd aandacht besteed aan de geschiedenis van de rivier en de relatie met de Zuid-Willemsvaart. Maar vooral werd stilgestaan bij de hoogwaterbescherming rond het land van Maas en Waal en het laaggelegen gebied van Noordoost Brabant. Dit laaggelegen gebied begint bij Mook en eindigt bij Heusden, dus het gebied van onze Heemkundekring.